Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

the draught

  • 1 bolus

    bŏlus, i, m., = bolos, a throw or cast (ante- and post-class.; cf. jactus).
    I.
    Lit.
    A.
    Of dice in gaming, a throw: si vis tribus bolis... Th. Quin tu in malam crucem cum bolis, cum bulbis, Plaut. Curc. 5, 2, 13:

    nimis lepide jecisti bolum,

    id. Rud. 2, 2, 30:

    enumerare bolos,

    Aus. Prof. 1, 26.—
    B.
    A cast of the net in fishing; and meton., the cast, i. e. the draught of fishes, the haul:

    bolum emere,

    Suet. Rhet. 1.—
    II.
    Trop., gain, profit, advantage; a haul, winning, piece of fortune, etc.: primumdum merces annua: is primus bolu'st, that ' s her first haul, Plaut. Truc. 1, 1, 10:

    intus bolos dat,

    id. ib. 4, 2, 12:

    dabit haec tibi grandis bolos,

    id. Pers. 4, 4, 106; Lucil. ap. Non. p. 46, 13:

    magnum bolum deferunt aeris,

    Varr. R. R. 3, 14, 5; 3, 2, 16.—Esp.: aliquem tangere bolo, to cozen, wheedle of gain:

    quia amare cernit, tangere hominem volt bolo,

    Plaut. Poen. prol. 101; cf.:

    verum hoc te multabo bolo,

    id. Truc. 4, 3, 70.—
    B.
    A choice bit, nice morsel:

    cracior bolum mihi tantum ereptum tam desubito e faucibus,

    Ter. Heaut. 4, 2, 6 Wagn. ad loc.—(In some or all the passages under II. al. refer the word to Gr. hê bôlos, a clod; cf.: bolus apud Graecos si per o scribitur, signficat jactum retis; si per ô, glaebam terrae, vel frustum cujusque rei, Don. ad Ter. Heaut. 4, 2, 6; cf. Speng. ad Plaut. Truc. 1, 1, 10.— But bolus is always masc. in Plaut. and Ter., and is scanned bŏlus; v. esp. Plaut. Truc. 4, 3, 70; id. Poen. prol. 101).

    Lewis & Short latin dictionary > bolus

  • 2 scriptula

    scriptŭla, ōrum, n. dim. [scriptum, A.], the lines on the draught-board in the game of duodecim-scripta, Ov. A. A. 3, 364.

    Lewis & Short latin dictionary > scriptula

  • 3 potio

    1.
    pōtĭo, ōnis, f. [id.], a drinking, a drink, draught, abstr. and concr. (class.).
    I.
    In gen.
    (α).
    Abstr.:

    in mediā potione,

    Cic. Clu. 10, 30; cf.:

    contemptissimis escis et potionibus,

    id. Fin. 2, 28, 90.—
    (β).
    Concr.:

    cum cibo et potione fames sitisque depulsa est,

    Cic. Fin. 1, 11, 37:

    multo cibo et potione completi,

    id. Tusc. 5, 35, 100:

    cibus et potio,

    Varr. R. R. 1, 1, 5:

    A POTIONE,

    a cup-bearer, Inscr. Grut. 578, 1.—
    II.
    In partic.
    A.
    A poisonous draught:

    potione mulierem sustulit,

    Cic. Clu. 14, 40; cf.: potio mortis causa data. Quint. Decl. 350:

    haec potio torquet,

    Juv. 6, 624.—
    B.
    A draught or potion given by physicians:

    dare potionis aliquid,

    Plaut. Men. 5, 5, 21:

    potiones ad id efficaces,

    Cels. 4, 8.—
    C.
    A magic potion, philter ( poet.), Hor. Epod. 5, 73.—
    III.
    Trop.: nam mihi jam intus potione juncea onerabo gulam, load my throat with a draught of rushes, i. e. hang myself with a rope of rushes, Plaut. Stich. 4, 2, 56.
    2.
    pŏtĭo, īvi, īre, v. a. [potis], to put into the power of, to subject to any one:

    eum nunc potivit pater Servitutis,

    made a slave of him, reduced him to slavery, Plaut. Am. 1, 1, 23: potitu'st hostium, fallen into the [p. 1409] enemy's hands, id. Capt. 1, 1, 24; 1, 2, 41; 3, 5, 104; cf. id. Ep. 4, 1, 5; 4, 1, 35; Paul. ex Fest. p. 250 Müll.

    Lewis & Short latin dictionary > potio

  • 4 scribo

    scrībo, psi, ptum, 3 ( perf. sync. scripsti, Plaut. As. 4, 1, 57: scripstis, Enn. ap. Non. 153, 28, or Trag. v. 239 Vahl.; inf. scripse, Aus. Sept. Sap. Lud. 1; cf. 2. dico init.), v. a. [root skrabh-, to dig; whence, Gr. graphô; Lat. scrobis, scrofa; cf. Germ. schreiben], prop., to scratch, grave, engrave with a sharp point; hence,
    I.
    In gen.
    A.
    Lit., to write, draw, or otherwise make lines, letters, figures, etc. (cf. scalpo):

    in libro cum scribuntur calamo litterae,

    Plaut. Ps. 1, 5, 131; cf. id. Bacch. 4, 4, 76 sq.:

    litteras, tabellas,

    id. Ps. 1, 1, 28:

    (littera M) etiamsi scribitur, tamen parum exprimitur,

    Quint. 9, 4, 40; cf. id. 1, 7, 28:

    nostri praeceptores cervum servumque u et o litteris scripserunt,

    id. 1, 7, 26; cf. id. 1, 7, 4; 1, 7, 20; 1, 7, 30; 12, 10, 28;

    12, 10, 30: terra in augurum libris scripta cum r uno,

    Varr. L. L. 5, § 21 Müll.:

    hic carmen mediā scribe columnā,

    Prop. 4 (5), 7, 83; cf.:

    scribitur vestris Cynthia corticibus,

    id. 1, 18, 22; Ov. M. 9, 527; Luc. 2, 343:

    in aquā,

    Cat. 68, 4; cf.

    also: fac lapis his scriptus stet super ossa notis: hic jacet, etc.,

    Tib. 1, 3, 54 (but the better reading is inscriptis):

    scribere decore,

    to write a good hand, Amm. 30, 9, 4:

    erat scriptum ipsius manu,

    Cic. Cat. 3, 5, 10:

    suā manu scripsit,

    Liv. 37, 10.—Of drawing, etc.:

    si quis fugitivo stigmata scripserit,

    has branded a runaway, Quint. 7, 4, 14; cf.: charaxat ambas ungulis scribentibus genas, Prud. steph. 10, 557:

    totius vobis Frontem tabernae scipionibus scribam,

    Cat. 37, 10:

    (Diodotus Stoicus) geometriae munus tuebatur, verbis praecipiens discentibus, unde, quo quamque lineam scriberent,

    Cic. Tusc. 5, 39, 113:

    ut formam (porticus) secundum rationem loci scribas,

    draw, design, Plin. Ep. 9, 39, 5; Stat. S. 1, 3, 9:

    quae Attalicis variata per artem Aulaeis scribuntur acu,

    i. e. are embroidered, Sil. 14, 660:

    scripto radiat Germanicus auro, i. e. sculpto,

    Juv. 6, 205; cf. Mart. 11, 5, 3.—
    B.
    Trop.: memor essem? etiam nunc mihi Scripta illa dicta sunt in animo Chrysidis De Glycerio, graven, imprinted (syn.:

    inscripta, insculpta),

    Ter. And. 1, 5, 48:

    arva sanguineo scribit rutilantia gyro,

    Stat. Th. 11, 514.—
    II.
    In partic., with the accessory idea of intellectual action, of written composition of every kind, to write, write down, compose, describe, depict; to draw up, communicate, announce in writing (syn.: compono, perscribo).
    (α).
    With acc.:

    quoniam de re publicā multa quaesierint et scripserint,

    Cic. Rep. 1, 7, 12:

    Cn. Aufidius praetorius (caecus) Graecam scribebat historiam,

    id. Tusc. 5, 38, 112; so,

    historiam,

    id. de Or. 2, 12, 51; id. Brut. 75, 262:

    bellum,

    Liv. 21, 1:

    res gestas,

    Hor. A. P. 74; id. Ep. 1, 3, 7 al.:

    librum de rebus rusticis,

    Cic. Sen. 15, 54:

    scripsi etiam versibus tres libros de temporibus meis,

    id. Fam. 1, 9, 23:

    in Catone Majore, qui est scriptus ad te de senectute,

    id. Lael. 1, 4:

    carmen in aliquem,

    id. de Or. 2, 86, 352:

    Furius defensionem causae suae scripsit,

    id. Verr. 2, 5, 43, § 112; cf. Quint. 2, 15, 29:

    libellos,

    Ov. Tr. 5, 12, 61; id. P. 4, 13, 19:

    notas,

    id. ib. 3, 2, 90:

    Diphilus Hanc (fabulam) Graece scripsit,

    Plaut. Cas. prol. 33; Ter. Heaut. prol. 43; id. Hec. prol. 6 (cf. also infra, d):

    versus,

    Lucr. 1, 24; Hor. S. 1, 9, 23; 1, 10, 60:

    carmina,

    id. ib. 2, 5, 74; id. Ep. 1, 19, 3:

    poëmata,

    id. ib. 2, 2, 66 et saep.; cf.: scripsere alii rem Versibus, Enn. ap. Cic. Brut. 19, 76 (Ann. v. 221 Vahl.):

    formam et situm agri alicui,

    to describe, Hor. Ep. 1, 16, 4 et saep.—Of written communications, letters, etc.:

    epistulis tuis perdiligenter scriptis,

    Cic. Att. 1, 11, 1; cf. Planc. ap. Cic. Fam. 10, 4, 1:

    haec scripsi properans,

    Cic. Att. 2, 19, 5:

    litteras, quas ad Pompeium scripsi, tibi misi,

    id. ib. 3, 9, 3:

    litterae extemplo Romam scriptae,

    Liv. 41, 16:

    plura ad te scribam, si, etc.,

    Cic. Att. 11, 10, 3:

    scriberem ad te de hoc plura, si Romae esses,

    id. ib. 6, 4, 11:

    haec ad te scripsi verbosius,

    id. Fam. 7, 3, 5:

    scriptā jam epistulā superiore,

    id. ib. 1, 9, 26:

    non quo haberem, quod tibi scriberem,

    id. Att. 4, 4, a:

    epistulam,

    Plin. Ep. 7, 9, 8 et saep.:

    scribere salutem,

    to send a greeting, Plaut. Bacch. 4, 9, 77; cf.:

    laudes atque gratias populo Romano,

    Gell. 3, 8, 5.—With a personal object:

    nullos habeo scriptos (homines), memini tamen,

    written down, Plaut. Mil. 1, 1, 48:

    per eum Marium, quem scripsissem,

    Cic. Att. 12, 49, 1: quis Martem digne scripserit aut...Merionem aut...Tydiden? who could depict, represent, etc., Hor. C. 1, 6, 14; id. S. 2, 1, 16; cf. in the pass.:

    scriberis Vario fortis et hostium Victor,

    id. C. 1, 6, 1.—With two acc.: cum auctor pugnae se A. Cornelium Cossum consulem scripserit, subscribed himself, declared himself in the inscription to be, Liv. 4, 20, 11.—
    (β).
    With object-clause:

    in foribus scribat occupatum esse se,

    Plaut. As. 4, 1, 15:

    ut Africanum avum meum scribit Cato solitum esse dicere,

    Cic. Rep. 1, 17, 27; id. Att. 1, 8, 1; cf.:

    Romae quod scribis sileri, ita putabam,

    id. ib. 2, 13, 2:

    quod ad te scripseram me in Epiro futurum,

    id. ib. 3, 13, 1:

    Graeceius ad me scripsit, C. Cassium sibi scripsisse, homines comparari, qui, etc.,

    id. ib. 15, 8, 2:

    Cicero quodam loco scribit, id esse optimum, etc.,

    Quint. 11, 1, 92:

    post paulo scribit, sibi millia quinque Esse domi chlamydum,

    Hor. Ep. 1, 6, 43 et saep.—In pass., with nom. or acc.:

    eadem haec avis scribitur conchis se solere complere, etc.,

    Cic. N. D. 2, 49, 125: scribitur nobis, magnam veteranorum multitudinem Romam convenisse jam, etc., Brut. et Cass. ap. Cic. Fam. 11, 2, 1:

    scriptum est item, quaesivisse (Socratem), quid esset,

    Cic. Div. 1, 54, 123.—
    (γ).
    With rel.-clause:

    nec scribis, quam ad diem te exspectemus,

    Cic. Att. 3, 7, 1:

    scribe aliquando ad nos, quid agas,

    id. Fam. 7, 12, 2:

    ad me Valerius scripsit... quem ad modum ducta esses, etc.,

    id. ib. 14, 2, 2.—
    (δ).
    Absol.:

    quo (Platone) nemo in scribendo praestantior fuit,

    Cic. Rep. 2, 11, 21; cf. id. ib. 3, 8, 13:

    Demophilus scripsit, Marcus vortit barbare,

    Plaut. As. prol. 11; id. Trin. prol. 19:

    poëta quom primum ad scribendum animum appulit,

    Ter. And. prol. 1; id. Heaut. prol. 7:

    sumite materiem vestris, qui scribitis, aequam Viribus,

    Hor. A. P. 38:

    sic raro scribis, ut toto non quater anno Membranam poscas,

    id. S. 2, 3, 1 et saep.:

    Samiae, ut ibi (i. e. in oratione) scribit Laelius, capedines,

    Cic. Rep. 6, 2, 11; cf. id. ib. 1, 16, 25:

    ut, quemadmodum scribit ille, cottidiano, etc.,

    id. ib. 6, 2, 8:

    denique non video de tot scribentibus unum,

    Ov. Tr. 2, 495.—So freq. of written communications, letters; usually with ad aliquem (less freq. alicui) or de aliquā re:

    tv si, ut scribis, Kal. Jun. Romā profectus es, etc.,

    Cic. Att. 3, 9, 3:

    ego te, ut scribis, cito videbo,

    id. ib. 3, 27:

    nihil habeo, quod ad te scribam, scribo tamen, non ut te delectem, etc.,

    id. ib. 14, 12, 3:

    senatusconsultum si erit factum, scribes ad me,

    id. ib. 5, 4, 2; cf.:

    scripsi etiam ad Camillum, ad Lamiam,

    id. ib. 5, 8, 3:

    in quā (epistulā) de agro Campano scribis,

    id. ib. 2, 16, 11:

    ut nuper me scis scripsisse ad te de Varronis erga me officio, etc.,

    id. ib. 2, 25, 1; cf.:

    Hermae tui Pentelici, de quibus ad me scripsisti,

    id. ib. 1, 8, 2; 1, 9, 2 et saep.— With ut, ne, etc.:

    velim domum ad te scribas, ut mihi tui libri pateant,

    Cic. Att. 4, 14, 1:

    ad me scriberet, ut in Italiam quam primum venirem,

    id. ib. 11, 7, 2; 5, 11, 6.— With dat.:

    consules Fulvio, ut ex Falisco, Postumio, ut ex Vaticano exercitum ad Clusium admoveant, scribunt,

    Liv. 10, 27; 42, 27; Tac. A. 1, 29.—With ne:

    Scipioni scribendum, ne bellum remitteret,

    Liv. 30, 23.—With simple subj.:

    scribit Labieno, si rei publicae commodo facere posset, cum legione ad fines Nerviorum veniat,

    Caes. B. G. 5, 46 fin. —In Tac. also, with inf.:

    scribitur tetrarchis ac regibus, jussis Corbulonis obsequi,

    Tac. A. 15, 25 fin. —In eccl. Lat. as a formula of quotation from the Scriptures:

    scriptum est,

    i. e. it is said in Holy Writ, Vulg. Matt. 4, 4; id. Luc. 19, 46; id. Rom. 11, 8 et saep.—
    B.
    Publicists', milit., jurid., and business t. t., of written plans, drafts, and other writings of various import.
    1.
    Publicists' t. t., to draw up, draught a law, decree, treaty, etc.:

    quod proditum memoria est, X. viros, qui leges scripserint, etc.,

    Cic. Rep. 2, 31, 54; so,

    leges,

    id. ib. 2, 36, 61; 2, 10, 18; id. Rosc. Am. 25, 70; id. de Or. 1, 19, 86; id. Inv. 1, 38, 68 al.; cf.

    in a transf. signif.: cui non apparet, inopiam et miseriam civitatis istam legem scripsisse, etc.,

    Liv. 34, 6 fin.; and:

    testamentum, quod pietas, fides, pudor scripsit,

    Plin. Ep. 8, 18, 7:

    haec senatusconsulta non ignoro ab amicissimis ejus, cujus de honore agitur, scribi solere,

    Cic. Fam. 15, 6, 2.—So very freq.: senatusconsulto scribendo, or simply scribendo adesse, or also, ad scribendum esse, to witness the drawing up of a decree of the Senate; to subscribe it: erat nobis dictum, te existimare, alicui senatusconsulto, quod contra dignitatem tuam fieret, scribendo Lamiam [p. 1648] affuisse, qui omnino consulibus illis numquam fuit ad scribendum, Cic. Fam. 12, 29, 2 Orell. N. cr.; cf.: senatusconsulta scribuntur apud familiarem meum (i. e. Caesarem). Et quidem cum in mentem venit (Caesari), ponor ad scribendum (i. e. he adds my signature to it), id. ib. 9, 15, 4:

    quod me esse ad scribendum vides,

    id. Att. 1, 19, 9; id. Fam. 9, 15, 3: S. C. auctoritas. Pridie Kal. Octob. in aede Apollinis scrib. affuerunt L. Domitius, etc., an official formula ap. Cic. Fam. 8, 8, 5 sq. (v. assum):

    Boeotorum gentem numquam ad scribendum amicitiae foedus adduci potuisse,

    to make, enter into, conclude, Liv. 42, 12.—
    2.
    Milit. t. t.: scribere milites (legiones, supplementum, etc.), to enlist, enroll, levy:

    milites,

    Sall. J. 43, 3:

    legiones,

    id. C. 32, 1:

    exercitui supplementum,

    id. J. 39, 2:

    supplementum legionibus,

    Cic. Fam. 3, 3, 1; Liv. 8, 8:

    exercitum,

    id. 4, 43; 9, 8; 9, 19:

    equites,

    id. 10, 25; 21, 40; 35, 20:

    socios navales,

    id. 37, 2; so, too: sex milia colonorum Albam in Aequos, to enroll for the purpose of sending, to send, id. 10, 1:

    socios scribere in urbem,

    id. 4, 11, 4.—
    b.
    Poet., transf.:

    scribe tui gregis hunc,

    enroll him among your retinue, Hor. Ep. 1, 9, 13.—
    3.
    Jurid. and business t. t.: dicam scribere (alicui), like dikên graphein tini, to bring an action in writing against any one (v. dica); of a lawyer, to draw up legal instruments (complaints or charges, contracts, wills, etc.):

    Servius hanc urbanam militiam respondendi, scribendi, cavendi secutus est,

    Cic. Mur. 9, 19; id. Fam. 7, 14 Manut.; cf. id. Leg. 1, 4, 14:

    omnia testamenta tu scribes unus,

    id. de Or. 2, 6, 24; Dig. 28, 2, 25.—Hence, transf., with a personal object: aliquem heredem, to appoint or designate any one as heir:

    testamentum palam fecerat et illum heredem et me scripserat,

    Cic. Mil. 18, 48; cf.:

    in testamento Ptolemaei patris heredes erant scripti, etc.,

    Caes. B. C. 3, 108:

    quem Micipsa testamento secundum heredem scripsit,

    Sall. J. 65, 1; Auct. B. Alex. 33; Plin. Pan. 43, 1 sq.; Tac. A. 14, 31; Hor. S. 2, 5, 48; Juv. 3, 161; 9, 87:

    aliquem coheredem,

    Tac. Agr. 43 fin.:

    aliquem exheredem,

    to disinherit any one by will, Dig. 37, 4, 8, §§

    1 and 6: aliquem tutorem liberis suis,

    to appoint as guardian by will, Cic. Clu. 14, 41:

    libertatem servo,

    to bequeath to a slave his freedom, Dig. 29, 2, 71.—Of contracts, notes, drafts, etc.:

    pulchre scripsti: scitum syngraphum!

    Plaut. As. 4, 1, 57: nummos, usuras, etc. (alicui), to give a note or bond for:

    scribit nummos,

    id. ib. 2, 4, 34:

    sibi creditam pecuniam,

    Dig. 26, 7, 9, § 7:

    genero usuras praestandas quasi ex dotis promissione,

    ib. 4, 4, 17:

    lecta est cautio hujusmodi: Lutius Titius scripsi, me accepisse a Publio Maevio quindecim mutua numerata mihi de domo, etc.,

    ib. 12, 1, 40: scribe decem (tabulas) a Nerio, give ten notes or bonds drawn up by the usurer Nerius, Hor. S. 2, 3, 69. scriptos expendere nummos, v. l. ap. Hor. Ep. 2, 1, 105 (Hold. cautos); cf. rescribo.—Hence, scriptum, i, n., something written, viz.,
    A.
    (Acc. to I.) A line; so only: duodecim scripta, a game played with colored stones (calculi) on a draught-board marked into spaces by twelve oblique lines: tibi concedo, quod in duodecim scriptis olim, ut calculum reducas, si te alicujus dati poenitet, Cic. Fragm. ap. Non. 170, 30; cf.:

    in lusu duodecim scriptorum cum prior calculum promovisset essetque victus, etc.,

    Quint. 11, 2, 38;

    v. also scriptula, and Becker, Gall. 3, pp. 261 and 264 sq.: duodecim scriptis ludere,

    Cic. de Or. 1, 50, 217.—
    B.
    (Acc. to II.) A written composition, writing, treatise, book, work, etc. (most freq. in plur.):

    ex scripto et sententiā controversia nascitur cum videtur scriptoris voluntas cum scripto ipso dissentire,

    the writing, the written expression, Auct. Her. 1, 11, 19:

    incredibile dictu est, quam multi Graeci de harum valvarum pulchritudine scriptum reliquerunt,

    have left something written concerning it, speak of it in their writings, Cic. Verr. 2, 4, 56, § 124; so Quint. 6, 1, 7; cf. in plur., Cic. Rep. 1, 22, 36:

    quod a Democrito et Platone in scriptis relictum esse dicunt,

    id. de Or. 2, 46, 194:

    utinam exstarent illa carmina, quae multis saeculis ante suam aetatem in epulis esse cantata, in Originibus scriptum reliquit Cato!

    id. Brut. 19, 75: ut ipsis scriptis non ea mandaremus, id. Off. 2, 1, 3:

    in quo libro scriptum hoc invenitur,

    Quint. 1, 1, 15:

    Hortensius erat memoriā tantā, ut quae secum commentatus esset, ea sine scripto verbis eisdem redderet, quibus cogitavisset,

    without notes, Cic. Brut. 88, 301; cf. on the contrary: de scripto dicere, to speak or read from a written paper:

    recitetur oratio, quae propter rei magnitudinem dicta de scripto est,

    id. Planc. 30, 74; id. Phil. 10, 2, 5; id. Brut. 12, 46; id. Att. 4, 3, 3; id. Fam. 10, 13, 1:

    laudavit pater scripto meo,

    in a speech composed by me, id. Q. Fr. 3, 8, 5:

    adire aliquem scripto,

    Tac. H. 4, 39:

    cum eorum inventis scriptisque se oblectent,

    writings, Cic. Rep. 1, 17, 28:

    ardeo cupiditate...nomen ut nostrum scriptis illustretur et celebretur tuis,

    id. Fam. 5, 12, 1:

    scripta recitare,

    Hor. S. 1, 4, 75:

    nosmet Lucili scripta legentes,

    id. ib. 1, 10, 56:

    Graecorum Scripta optima,

    id. Ep. 2, 1, 29:

    si non accipiet scriptum,

    Ov. A. A. 1, 469:

    debueram scripto certior esse tuo,

    id. H. 6, 4.—
    2.
    (Acc. to II. B. 1.) Scriptum legis, and simply scriptum, a written ordinance, a law:

    quam tu mihi ex ordine recita de legis scripto populi Romani auctionem,

    Cic. Agr. 2, 18, 48:

    (Crassus) ita multa tum contra scriptum pro aequo et bono dixit, ut, etc.,

    id. Brut. 39, 145; cf. id. Inv. 2, 46, 135; 2, 47, 138; cf.:

    (senatus) scripto illo istius sententiam dicere vetabatur,

    rescript, id. Dom. 26, 69.

    Lewis & Short latin dictionary > scribo

  • 5 exemplum

    exemplum, i, n. [eximo], orig., what is taken out as a sample (cf. eximius, from eximo), a sample.
    I.
    Prop. (cf. exemplar, specimen):

    purpurae, tritici,

    Auct. Her. 4, 6, 9.—Hence,
    II.
    Transf.
    A.
    An imitation, image, portrait taken from something; a draught, transcript, copy.
    1.
    Hic quoque exemplum reliquit, Plaut. Ps. 2, 2, 56; cf.:

    o Apella, o Zeuxis pictor, Cur numero estis mortui? hinc exemplum ut pingeretis: Nam alios pictores nihil moror hujusmodi tractare exempla,

    id. Poen. 5, 4, 102 sq.; and in a pun with the follg. signif. under B.: Th. Exempla edepol faciam ego in te. Tr. Quia placeo, exemplum expetis, id. Most. 5, 1, 67:

    aedes probant: sibi quisque Inde exemplum expetunt,

    a sketch, draught, id. ib. 1, 2, 21; cf. id. ib. 3, 2, 75 sq.:

    Pompeii litterarum ad consulem exemplum attulit: Litterae mihi a L. Domitio allatae sunt: earum exemplum infra scripsi... Deinde supposuit exemplum epistolae Domitii, quod ego ad te pridie miseram,

    a transcript, copy, Cic. Att. 8, 6, 1 sq.; 8, 11, 6; 7, 23, 3; id. Fam. 9, 26, 3; Ov. Tr. 1, 7, 23 al.—
    2.
    An equal, parallel:

    clarissimum Homeri inluxit ingenium, sine exemplo maximum,

    Vell. 1, 5, 1.—
    B.
    A sample for imitation, instruction, proof, a pattern, model, original, example, precedent, case (the predominant meaning of the word).
    1.
    In gen.:

    ut mutum in simulacrum ex animali exemplo veritas transferatur,

    from a living model, original, Cic. Inv. 2, 1, 2; cf.:

    feruntur enim ex optimis naturae et veritatis exemplis,

    id. Off. 3, 17, 69:

    propones illi exempla ad imitandum,

    id. Phil. 10, 2, 5; cf.:

    habere exemplum ad imitandum (corresp. to exemplar),

    id. Mur. 31, 66; and:

    nostris exemplo fuit ad imitandum,

    Suet. Gramm. 2:

    exposita ad exemplum nostra re publica,

    Cic. Rep. 1, 46 fin.; cf. id. ib. 2, 31 fin.:

    loquimur de iis amicis, qui ante oculos sunt... Ex hoc numero nobis exempla sumenda sunt,

    id. Lael. 11, 38:

    aliquem ex barbatis illis exemplum imperii veteris, imaginem antiquitatis,

    id. Sest. 8, 19:

    a sapiente petitur exemplum,

    id. Off. 3, 4, 16:

    exemplum a me petere,

    Liv. 7, 32, 12:

    ab eodem Pompeio omnium rerum egregiarum exempla sumantur,

    Cic. de Imp. Pomp. 15, 44:

    ab se ipso exemplum capi posse,

    Liv. 1, 49, 2; cf.:

    cum et ipse sis quasi unicum exemplum antiquae probitatis et fidei,

    Cic. Rep. 3, 5:

    quod in juventute habemus illustrius exemplum veteris sanctitatis?

    id. Phil. 3, 6, 15:

    innocentiae,

    id. de Or. 1, 53, 229:

    qua in muliere etiam nunc quasi exempli causa vestigia antiqui officii remanent,

    as a pattern, example, id. Rosc. Am. 10, 27 (cf. infra, 2.):

    eum virum, unde pudoris pudicitiaeque exempla peterentur,

    id. Deiot. 10, 28:

    firmare animum constantibus exemplis (for constantiae),

    Tac. A. 16, 35; cf.:

    exemplum modestum,

    id. H. 2, 64:

    vitiosi principes plus exemplo quam peccato nocent,

    by their example, Cic. Leg. 3, 14, 32:

    (Tullus Hostilius) de imperio suo, exemplo Pompilii, populum consuluit curiatim,

    id. Rep. 2, 17:

    quod autem exemplo nostrae civitatis usus sum, etc.,

    id. ib. 2, 39: atrox videbatur Appi sententia;

    rursus Vergini Larciique exemplo haud salubres,

    i. e. judged by the precedent, Liv. 2, 30 init.:

    divinare morientes etiam illo exemplo confirmat Posidonius, quo affert, etc.,

    by that example, that case, Cic. Div. 1, 30, 64; id. Inv. 1, 30, 49; cf.:

    hinc illa et apud Graecos exempla... levitatis Atheniensium crudelitatisque in amplissimos cives exempla,

    id. Rep. 1, 3:

    datum in omnes provincias exemplum,

    Tac. A. 1, 78; so,

    dare exemplum,

    to set the example, id. ib. 4, 50:

    tertia legio exemplum ceteris praebuit,

    id. H. 2, 85; 4, 52; Val. Max. 3, 6, 5.—
    2.
    Esp. in phrase: exempli causā or gratiā, for instance, for an example (cf. Krebs, Antibarb. p. 437):

    exempli causa paucos nominavi,

    for example's sake, Cic. Phil. 13, 2, 2; cf.:

    quia in alicujus libris exempli causa id nomen invenerant, putarunt, etc.,

    id. Mur. 12, 27; id. Inv. 1, 37, 66:

    haec exempli gratia sufficient,

    Quint. 9, 2, 56; cf.:

    pauca exempli gratia ponam,

    id. 6, 5, 6; 5, 10, 110; cf.:

    ex quibus in exemplum pauca subjeci,

    Suet. Tib. 21 et saep.:

    venit in exemplum furor,

    teaches, Ov. F. 4, 243; cf. Just. 23, 3.—
    3.
    In partic., a warning example, an example, warning, punishment (rare):

    exemplum statuite in me, ut adolescentuli vobis placere studeant potius quam sibi,

    Ter. Heaut. prol. 51; cf.:

    quibus liberi sunt, statuite exemplum, quantae poenae in civitate sint hominibus istiusmodi comparatae,

    Auct. Her. 4, 35, 47:

    simile in superiore parte provinciae edere exemplum severitatis tuae,

    Cic. ad Q. Fr. 1, 2, 5; cf. Tac. A. 3, 36 fin.; so,

    edere exempla in aliquem,

    Ter. Eun. 5, 7, 21; Caes. B. G. 1, 31, 12; Liv. 29, 27, 4:

    ut ne viderem, quae futura exempla dicunt in eum indigna,

    Ter. Eun. 5, 4, 24:

    habet aliquid ex iniquo omne magnum exemplum,

    Tac. A. 14, 44:

    meritum quidem novissima exempla Mithridatem,

    i. e. the punishment of death, id. ib. 12, 20:

    esse in exemplo,

    to serve as a warning, Ov. M. 9, 454; cf. Vulg. Judae, 7 al.:

    exemplo supplicii reliquos deterrere,

    Hirt. B. G. 8, 44, 1.—
    4.
    Law t. t., a precedent:

    ad exemplum trahere,

    Just. Inst. 1, 2, 6:

    alicui sine exemplo subvenire,

    id. ib. —
    C.
    A way, manner, kind, nature:

    multi more isto atque exemplo vivunt,

    Plaut. Bacch. 3, 6, 11; cf.:

    negat se more et exemplo populi Romani posse iter ulli per provinciam dare,

    Caes. B. G. 1, 8, 3:

    uno exemplo ne omnes vitam viverent,

    Plaut. Mil. 3, 1, 132:

    istoc exemplo,

    id. ib. 2, 4, 6:

    quot me exemplis ludificatust,

    id. Ep. 5, 2, 6:

    eodem exemplo, quo,

    Liv. 31, 12, 3:

    ad hoc exemplum,

    Plaut. Mil. 2, 4, 6:

    quod ad exemplum,

    id. Trin. 4, 2, 76 et saep.—Hence often of methods or examples of punishment (cf. 3. supra):

    quando ego te exemplis pessumis cruciavero,

    Plaut. Capt. 3, 5, 33:

    omnibus exemplis crucior,

    id. Bacch. 5, 1, 6; cf. id. Most. 1, 3, 35; 55; 5, 1, 67.—Freq. of the tenor, purport, contents of a letter, etc.:

    litterae uno exemplo,

    i. e. of the same tenor, Cic. Fam. 4, 4, 1; 10, 5, 1:

    scribere bis eodem exemplo,

    id. ib. 9, 16, 1:

    testamentum duplex... sed eodem exemplo,

    Suet. Tib. 76:

    Capua litterae sunt allatae hoc exemplo: Pompeius mare transiit, etc.,

    Cic. Att. 9, 6, 3:

    (litterarum) exemplum componere,

    id. Agr. 2, 20, 53; Suet. Calig. 55.

    Lewis & Short latin dictionary > exemplum

  • 6 amystis

        amystis idis, f, ἄμυστισ, the emptying of a cup at a draught, a bumper, H.
    * * *

    Latin-English dictionary > amystis

  • 7 haustus

        haustus ūs, m    [HAVS-], a drawing: puteus facili diffunditur haustu, Iu.: aquae haustus, the right of drawing.—A drinking, swallowing, drawing in, drink, draught: exiguis haustibus bibi, in small draughts, O.: haustu sparsus aquarum, V.: aquae, O.: sanguinis, i. e. stream, O.: Esse apibus haustūs Aetherios, i. e. breath, V.: peregrinae harenae, a handful, O.: Pindarici fontis qui non expalluit haustūs, i. e. to imitate, H.
    * * *
    drink; draught; drawing (of water)

    Latin-English dictionary > haustus

  • 8 pōculum

        pōculum ī, n    [PO-], a drinking-vessel, cup, goblet, bowl, beaker: haec argento circumcludunt atque pro poculis utuntur, Cs.: ducere, H.: poscunt maioribus poculis (sc. bibere), out of goblets: stantem extra pocula caprum, i. e. in relief, Iu.— A drink, draught, potion: uxori cum poculum dedisset, i. e. the poison: ad insidiosa vocatus pocula, O.: amoris, i. e. a philter, H.: pocula praegustare, Iu.— A drinking-bout, carouse: immania: sermo, qui adhibetur in poculo, while drinking: inter pocula laeti, V.
    * * *
    cup, bowl, drinking vessel; drink/draught; social drinking (pl.); drink

    Latin-English dictionary > pōculum

  • 9 poclum

    pōcŭlum (contr. pōclum, Plaut. Curc. 2, 3, 80; 89; Arn. 5, 175), i, n. [from root po-, pot; Gr. pinô, v. potus].
    I.
    Lit., a drinking-vessel, a cup, goblet, bowl, beaker (class.;

    syn.: calix, cyathus): et nobis idem Alcimedon duo pocula fecit, Verg. E: 3, 44: poculum grande,

    Plaut. Curc. 2, 3, 89:

    magnis poculis aliquem invitare,

    id. Rud. 2, 3, 32:

    exhaurire poculum,

    to empty, Cic. Clu. 11, 31; so,

    ducere,

    Hor. C. 1, 17, 21:

    siccare,

    Petr. 92:

    poscunt majoribus poculis (sc. bibere),

    out of goblets, Cic. Verr. 2, 1, 26, § 66:

    stans extra poculum caper,

    i.e. in relief, Juv. 1, 76; cf. id. 5, 43.—Prov.:

    eodem poculo bibere,

    i. e. to undergo the same sufferings, Plaut. Cas. 5, 2, 52.—
    II.
    Transf.
    A.
    A drink, draught, potion (mostly poet.):

    si semel poculum amoris accepit meri,

    Plaut. Truc. 1, 1, 22:

    salsa pocula,

    sea-water, id. Rud. 2, 7, 31:

    pocula sunt fontes liquidi,

    Verg. G. 3, 529:

    amoris poculum,

    i. e. a philter, Hor. Epod. 5, 38; also,

    desiderii,

    id. ib. 17, 80:

    prae poculis nescientes,

    through drunkenness, Flor. 2, 10, 2:

    pocula praegustare,

    Juv. 6, 633:

    poculum ex vino,

    Vulg. Cant. 8, 2.—
    B.
    A drinking-bout, a carouse (class.):

    in ipsis tuis immanibus poculis,

    Cic. Phil. 2, 25, 63; cf.:

    is sermo, qui more majorum a summo adhibetur in poculis,

    while drinking, id. Sen. 14, 46.—
    C.
    A draught of poison, alicui poculum dare, Cic. Clu. 10, 30; Ov. M. 14, 295; Val. Fl. 2, 155.

    Lewis & Short latin dictionary > poclum

  • 10 poculum

    pōcŭlum (contr. pōclum, Plaut. Curc. 2, 3, 80; 89; Arn. 5, 175), i, n. [from root po-, pot; Gr. pinô, v. potus].
    I.
    Lit., a drinking-vessel, a cup, goblet, bowl, beaker (class.;

    syn.: calix, cyathus): et nobis idem Alcimedon duo pocula fecit, Verg. E: 3, 44: poculum grande,

    Plaut. Curc. 2, 3, 89:

    magnis poculis aliquem invitare,

    id. Rud. 2, 3, 32:

    exhaurire poculum,

    to empty, Cic. Clu. 11, 31; so,

    ducere,

    Hor. C. 1, 17, 21:

    siccare,

    Petr. 92:

    poscunt majoribus poculis (sc. bibere),

    out of goblets, Cic. Verr. 2, 1, 26, § 66:

    stans extra poculum caper,

    i.e. in relief, Juv. 1, 76; cf. id. 5, 43.—Prov.:

    eodem poculo bibere,

    i. e. to undergo the same sufferings, Plaut. Cas. 5, 2, 52.—
    II.
    Transf.
    A.
    A drink, draught, potion (mostly poet.):

    si semel poculum amoris accepit meri,

    Plaut. Truc. 1, 1, 22:

    salsa pocula,

    sea-water, id. Rud. 2, 7, 31:

    pocula sunt fontes liquidi,

    Verg. G. 3, 529:

    amoris poculum,

    i. e. a philter, Hor. Epod. 5, 38; also,

    desiderii,

    id. ib. 17, 80:

    prae poculis nescientes,

    through drunkenness, Flor. 2, 10, 2:

    pocula praegustare,

    Juv. 6, 633:

    poculum ex vino,

    Vulg. Cant. 8, 2.—
    B.
    A drinking-bout, a carouse (class.):

    in ipsis tuis immanibus poculis,

    Cic. Phil. 2, 25, 63; cf.:

    is sermo, qui more majorum a summo adhibetur in poculis,

    while drinking, id. Sen. 14, 46.—
    C.
    A draught of poison, alicui poculum dare, Cic. Clu. 10, 30; Ov. M. 14, 295; Val. Fl. 2, 155.

    Lewis & Short latin dictionary > poculum

  • 11 veterina

    vĕtĕrīnus, a, um, adj. [contr. from vehiterinus, from veho; cf. Fest. p. 369 Müll.], of or belonging to carrying or drawing burdens.
    I.
    Adj.: bestia, a beast of burden or draught, Cato ap. Fest. p. 369;

    called also pecus,

    Arn. 3, 139:

    genus,

    Plin. 11, 46, 106, § 255;

    hence also: semen equorum,

    Lucr. 5, 890 (887); so,

    semen,

    id. 5, 865 (862).—
    B.
    Substt.: vĕtĕrīnae, ārum, f., and vĕ-tĕrīna, ōrum, n., draught-cattle, beasts of burden, Varr. R. R. 1, 38, 3; Plin. 11, 37, 64, § 168; 11, 50, 111, § 265.—
    II.

    Lewis & Short latin dictionary > veterina

  • 12 veterinae

    vĕtĕrīnus, a, um, adj. [contr. from vehiterinus, from veho; cf. Fest. p. 369 Müll.], of or belonging to carrying or drawing burdens.
    I.
    Adj.: bestia, a beast of burden or draught, Cato ap. Fest. p. 369;

    called also pecus,

    Arn. 3, 139:

    genus,

    Plin. 11, 46, 106, § 255;

    hence also: semen equorum,

    Lucr. 5, 890 (887); so,

    semen,

    id. 5, 865 (862).—
    B.
    Substt.: vĕtĕrīnae, ārum, f., and vĕ-tĕrīna, ōrum, n., draught-cattle, beasts of burden, Varr. R. R. 1, 38, 3; Plin. 11, 37, 64, § 168; 11, 50, 111, § 265.—
    II.

    Lewis & Short latin dictionary > veterinae

  • 13 veterinus

    vĕtĕrīnus, a, um, adj. [contr. from vehiterinus, from veho; cf. Fest. p. 369 Müll.], of or belonging to carrying or drawing burdens.
    I.
    Adj.: bestia, a beast of burden or draught, Cato ap. Fest. p. 369;

    called also pecus,

    Arn. 3, 139:

    genus,

    Plin. 11, 46, 106, § 255;

    hence also: semen equorum,

    Lucr. 5, 890 (887); so,

    semen,

    id. 5, 865 (862).—
    B.
    Substt.: vĕtĕrīnae, ārum, f., and vĕ-tĕrīna, ōrum, n., draught-cattle, beasts of burden, Varr. R. R. 1, 38, 3; Plin. 11, 37, 64, § 168; 11, 50, 111, § 265.—
    II.

    Lewis & Short latin dictionary > veterinus

  • 14 alea

    ālĕa, ae, f. [of uncer. origin; Curtius asserts an obscure connection with the words for bone; Sanscr. asthi; Zend, açti; Gr. osteon; Lat. os (ossis)].
    I.
    A game with dice, and in gen., a game of hazard or chance. There were among the Romans two kinds of dice, tesserae and tali, Cic. Sen. 16, 58. The tesserae had six sides, which were marked with I. II. III. IV. V. VI.; the tali were rounded on two sides, and marked only on the other four. Upon one side there was one point, unio, an ace, like the ace on cards, called canis; on the opp. side, six points called senio, six, sice; on the two other sides, three and four points, ternio and quaternio. In playing, four tali were used, but only three tesserae. They were put into a box made in the form of a tower, with a strait neck, and wider below than above, called fritillus, turris, turricula, etc. This box was shaken, and the dice were thrown upon the gaming-board. The highest or most fortunate throw, called Venus, jactus Venereus or basilicus, was, of the tesserae, three sixes, and of the tali when they all came out with different numbers. The worst or lowest throw, called jactus pessimus or damnosus, canis or canicula, was, of the tesserae, three aces, and of the tali when they were all the same. The other throws were valued acc. to the numbers. When one of the tali fell upon the end (in caput) it was said rectus cadere, or assistere, Cic. Fin. 3, 16, 54, and the throw was repeated. While throwing the dice, it was customary for a person to express his wishes, to repeat the name of his mistress, and the like. Games of chance were prohibited by the Lex Titia et Publicia et Cornelia (cf. Hor. C. 3, 24, 58), except in the month of December, during the Saturnalia, Mart. 4, 14, 7; 5, 85; 14, 1; Suet. Aug. 71; Dig. 11, 5. The character of gamesters, aleatores or aleones, was held as infamous in the time of Cicero, cf. Cic. Cat. 2, 5, 10; id. Phil. 2, 23, although there was much playing with aleae, and old men were esp. fond of this game, because it required little physical exertion, Cic. Sen. 16, 58; Suet. Aug. 71; Juv. 14, 4; cf.

    Jahn,

    Ov. Tr. 2, 471; Rupert. ad Tac. G. 24, 5:

    provocat me in aleam, ut ego ludam,

    Plaut. Curc. 2, 3, 75.—Ludere aleā or aleam, also sometimes in aleā:

    in foro aleā ludere,

    Cic. Phil. 2, 23, 56; Dig. 11, 5, 1: ludit assidue aleam, Poët. ap. Suet. Aug. 70:

    aleam studiosissime lusit,

    Suet. Claud. 33; so id. Ner. 30; Juv. 8, 10:

    repetitio ejus, quod in aleā lusum est,

    Dig. 11, 5, 4.—Hence, in aleā aliquid perdere, Cic. Phil. 2, 13:

    exercere aleam,

    Tac. G. 24:

    indulgere aleae,

    Suet. Aug. 70:

    oblectare se aleā,

    id. Dom. 21:

    prosperiore aleā uti,

    to play fortunately, id. Calig. 41.— Trop.: Jacta alea esto, Let the die be cast! Let the game be ventured! the memorable exclamation of Cæsar when, at the Rubicon, after long hesitation, he finally decided to march to Rome, Suet. Caes. 32, ubi v. Casaub. and Ruhnk.—
    II.
    Transf., any thing uncertain or contingent, an accident, chance, hazard, venture, risk:

    alea domini vitae ac rei familiaris,

    Varr. R. R. 1, 4:

    sequentes non aleam, sed rationem aliquam,

    id. ib. 1, 18:

    aleam inesse hostiis deligendis,

    Cic. Div. 2, 15:

    dare summam rerum in aleam,

    to risk, Liv. 42, 59:

    in dubiam imperii servitiique aleam ire,

    fortune, chance, id. 1, 23:

    alea belli,

    id. 37, 36:

    talibus admissis alea grandis inest,

    Ov. A. A. 1, 376:

    periculosae plenum opus aleae,

    Hor. C. 2, 1, 6: M. Tullius extra omnem ingenii aleam positus, raised above all doubt of his talents, Plin. praef. § 7: emere aleam, in the Pandects, to purchase any thing uncertain, contingent, e. g. a draught of fishes, Dig. 18, 1, 8; so ib. 18, 4, 7.

    Lewis & Short latin dictionary > alea

  • 15 Mercurius

    Mercŭrĭus, ii, m., = Hermês, Mercury, the son of Jupiter and Maia, the messenger of the gods; as a herald, the god of dexterity; in speaking, of eloquence; the bestower of prosperity; the god of traders and thieves; the presider over roads, and conductor of departed souls to the Lower World: Mercurius a mercibus est dictus. Hunc etenim negotiorum omnium aestimabant esse deum, Paul. ex Fest. p. 124 Müll.; Cic. N. D. 3, 22 sq.; id. Verr. 2, 5, 72, § 185; id. Arat. 277; Caes. B. G. 6, 17; Verg. A. 4, 222; Hor. C. 1, 10, 1; Ov. F. 5, 663 sqq.: stella Mercurii, the planet Mercury: infra hanc autem stella Mercurii est, ea stilbôn appellatur a Graecis, Cic. N. D. 2, 20, 54; so,

    stella Mercurii,

    id. Univ. 9;

    also simply Mercurius,

    id. Rep. 6, 17, 17:

    dies Mercurii or Mercuris,

    Wednesday, Inscr. Murat. 402, 7.— Appel. gen. plur.:

    Mercuriorum,

    Tert. Spect. 1, 11 fin.
    B.
    Transf., the withers of draught-cattle, between the neck and the back (post-class.), Veg. Vet. 2, 59; 4, 3.—
    II.
    In partic.
    A.
    Aqua Mercurii, a fountain in the via Appia, Ov. F. 5, 673.—
    B.
    Tumulus Mercurii, near Carthago nova, Liv. 26, 44.—
    C.
    Promontorium Mercurii, in Africa, in Zeugitana, near Carthage, now Capo Bon, Liv. 29, 27; Plin. 3, 8, 14, § 87.

    Lewis & Short latin dictionary > Mercurius

  • 16 bifurcum

    bĭfurcus, a, um, adj. [bis-furca], having two prongs or points, two-pronged:

    ramus,

    two-forked, Ov. M. 12, 442:

    surculi,

    Col. 5, 11, 3:

    ferramentum,

    id. 3, 18, 6:

    arbores,

    Plin. 16, 30, 53, § 122:

    valli,

    Liv. 33, 5, 9.— Also, subst.: bĭfurcum, i, n., a fork, Col. 3, 18, 6.— Trop., of the place where two branches start, Col. 4, 24, 10.—Of the connection of two veins upon the head of draught-cattle, Veg. 2, 40, 2;

    hence, sudor mihi per bifurcum volabat,

    over the cheeks down to the neck, Petr. 62.

    Lewis & Short latin dictionary > bifurcum

  • 17 bifurcus

    bĭfurcus, a, um, adj. [bis-furca], having two prongs or points, two-pronged:

    ramus,

    two-forked, Ov. M. 12, 442:

    surculi,

    Col. 5, 11, 3:

    ferramentum,

    id. 3, 18, 6:

    arbores,

    Plin. 16, 30, 53, § 122:

    valli,

    Liv. 33, 5, 9.— Also, subst.: bĭfurcum, i, n., a fork, Col. 3, 18, 6.— Trop., of the place where two branches start, Col. 4, 24, 10.—Of the connection of two veins upon the head of draught-cattle, Veg. 2, 40, 2;

    hence, sudor mihi per bifurcum volabat,

    over the cheeks down to the neck, Petr. 62.

    Lewis & Short latin dictionary > bifurcus

  • 18 ferula

    fĕrŭla, ae, f., the plant fennel-giant, Ferula, Linn., in the pith of which Prometheus is feigned to have preserved the fire which he stole from heaven.
    I.
    Lit., Plin. 13, 22, 42, § 122; 7, 56, 57, § 198; Hyg. Fab. 144; Serv. Verg. E. 6, 42.—
    II.
    Transf.
    A.
    The thin or slender branch of a tree, Plin. 17, 21, 35, § 152.—
    B.
    A staff, walkingstick (for syn. cf.: baculum, bacillum, scipio, fustis;

    virga),

    Plin. 13, 22, 42, § 123.—
    C.
    A whip, rod, to punish slaves or schoolboys, Hor. S. 1, 3, 120; Juv. 6, 479; Mart. 14, 80; 10, 62, 10; Juv. 1, 15; Mart. Cap. 3, § 224;

    for driving draught cattle,

    Ov. M. 4, 26; cf. id. A. A. 1, 546.—
    D.
    As an attribute of Silvanus, Verg. E. 10, 25.—
    E.
    A splint for broken bones, Cels. 8, 10, 1.—
    F.
    The young stag's horn, Plin. 8, 32, 50, § 117.

    Lewis & Short latin dictionary > ferula

  • 19 jugum

    jŭgum, i, n. [kindred to Sanscr. yuga from yug-, jungere; Gr. zugon; v. jungo], a yoke for oxen, a collar for horses.
    I.
    Lit.:

    nos onera quibusdam bestiis, nos juga imponimus,

    Cic. N. D. 2, 60, 151:

    leones jugo subdere, et ad currum jungere,

    Plin. 8, 16, 21, § 55:

    (bos) juga detractans,

    Verg. G. 3, 57:

    tauris solvere,

    id. E. 4, 41:

    frena jugo concordia ferre,

    id. A. 3, 542; Ov. M. 12, 77:

    jugum excutere,

    Curt. 4, 15, 16.—
    B.
    Transf.
    1.
    A yoke, pair, team of draught-cattle:

    ut minus multis jugis ararent,

    Cic. Verr. 2, 3, 51, § 120; a pair of horses, Verg. A. 5, 147:

    aquilarum,

    a pair, Plin. 10, 4, 5, § 16.— Plur.:

    nunc sociis juga pauca boum,

    Juv. 8, 108; also for the chariot itself, Verg. A. 10, 594; Sil. 7, 683:

    curtum temone jugum,

    Juv. 10, 135.—
    2.
    A juger of land:

    in Hispania ulteriore metiuntur jugis: jugum vocant, quod juncti boves uno die exarare possint,

    Varr. R. R. 1, 10 (but in Plin. 18, 3, 3, § 9, the correct reading is jugerum; v. Sillig ad h. l.).—
    3.
    A beam, lath, or rail fastened in a horizontal direction to perpendicular poles or posts, a cross-beam, cross-rail:

    palmes in jugum insilit,

    Plin. 17, 22, 35, § 175:

    vineam sub jugum mittere,

    Col. 4, 22.—
    4.
    Esp. as the symbol of humiliation and defeat, a yoke, consisting of two upright spears, and a third laid transversely upon them, under which vanquished enemies were made to pass:

    cum male pugnatum apud Caudium esset, legionibus nostris sub jugum missis,

    Cic. Off. 3, 30, 109:

    exercitum sub jugum mittere,

    Caes. B. G. 1, 12; 1, 7; Quint. 3, 8, 3; Liv. 1, 26, 13; 2, 34, 9 al.; also,

    sub jugo mittere,

    id. 3, 28 fin.
    5.
    The constellation Libra:

    Romam, in jugo cum esset luna, natam esse dicebat,

    Cic. Div. 2, 47, 98.—
    6.
    The beam of a weaver's loom:

    tela jugo vincta est,

    Ov. M. 6, 55.—
    7.
    A rower's bench, Verg. A. 6, 411.—
    8.
    A height or summit of a mountain, a ridge; also, a chain of mountains:

    in immensis qua tumet Ida jugis,

    Ov. H. 5, 138:

    montis,

    Verg. E. 5, 76; Caes. B. C. 1, 70:

    suspectum jugum Cumis,

    Juv. 9, 57; 3, 191.—
    II.
    Trop., yoke, bonds of slavery, matrimony, etc.: Pa. Jamne ea fert jugum? Ph. Tam a me pudicast quasi soror mea, Plaut. Curc. 1, 1, 50:

    cujus a cervicibus jugum servile dejecerant,

    Cic. Phil. 1, 2, 6:

    Venus Diductos jugo cogit aëneo,

    Hor. C. 3, 9, 18:

    accipere,

    Just. 44, 5, 8:

    exuere,

    to shake off, Tac. Agr. 31:

    excutere,

    Plin. Pan. 11:

    nondum subacta ferre jugum valet Cervice,

    the yoke of marriage, Hor. C. 2, 5, 1. —Of misfortune:

    ferre jugum pariter dolosi,

    Hor. C. 1, 35, 28:

    pari jugo niti,

    to work with equal efforts, Plin. Ep. 3, 9, 9:

    calamitates terroresque mortalium sub jugum mittere,

    to subjugate, Sen. de Prov. 4 init.:

    felices, qui ferre incommoda vitae, nec jactare jugum vita didicere magistra,

    Juv. 13, 22.

    Lewis & Short latin dictionary > jugum

  • 20 solidum

    sŏlĭdus, a, um (contr. collat. form sol-dus, a, um, Hor. S. 1, 2, 113; 2, 5, 65), adj. [Sanscr. sarvas, all; Gr. holos, whole; old Lat. sollus; cf. sollistimus], firm, dense, compact, not hollow, solid (class.).
    I.
    Lit.: individua et solida corpora (sc. atomoi), Cic. Fin. 1, 6, 18; cf. id. Div. 2, 67, 98:

    terra solida et globosa,

    id. N. D. 2, 39, 137:

    columna aurea (opp. extrinsecus inaurata),

    id. Div. 1, 24, 48; cf.

    cornua (opp. cava),

    Plin. 11, 37, 45, § 127:

    lapides,

    Sen. Q. N. 3, 25, 6:

    corpus,

    Ter. Eun. 2, 3, 27:

    paries vel solidus vel fornicatus,

    Cic. Top. 4, 22:

    sphaera solida atque plena,

    id. Rep. 1, 14, 22; cf.:

    crateres auro solidi,

    Verg. A. 2, 765:

    ex solido elephanto,

    id. G. 3, 26; id. A. 6, 69; 6, 552:

    aera,

    id. ib. 9, 809:

    telum solidum nodis,

    id. ib. 11, 553:

    vasa auro solida,

    Tac. A. 2, 33; 13, 10:

    solidum ex auro signum,

    Just. 39, 2, 5:

    nunc solida est tellus, quae lacus ante fuit,

    Ov. F. 6, 404; so,

    ripa,

    id. ib. 14, 49:

    sedes (opp. aër),

    id. ib. 2, 147:

    navis ad ferendum incursum maris solida,

    Sen. Ep. 76, 13:

    sit solidum quodcumque subest,

    Aus. Ed. 16, 12: solidus cibus, solid food, as opposed to fluid, Vulg. Heb. 5, 12. — Comp.:

    solidior caseus factus,

    Col. 7, 8, 4. — Sup.:

    solidissima materiaï corpora (opp. mollia),

    Lucr. 1, 565; 1, 951:

    tellus,

    Ov. M. 15, 262.— Subst.: sŏlĭdum, i, n., a solid substance, solidity:

    cum duae formae praestantes sint, ex solidis globus, ex planis autem circulus aut orbis,

    Cic. N. D. 2, 18, 47:

    nihil tangi potest, quod careat solido,

    id. Univ 4, 11; cf.:

    quae (species deorum) nihil concreti habeat, nihil solidi, nihil expressi,

    id. N. D. 1, 27, 75:

    inane abscindere soldo,

    Hor. S. 1, 2, 113; cf. id. ib. 2, 1, 78:

    fossa fit ad solidum,

    to the solid ground, to the bottom, Ov. F. 4, 821:

    finditur in solidum cuneis via,

    into the hard wood, Verg. G. 2, 79; 2, 231:

    neque fundamenta (amphitheatri) per solidum subdidit,

    Tac. A. 4, 62:

    solido procedebat elephas in pontem,

    on solid ground, Liv. 44, 5.—
    B.
    Transf. (opp. to that which is divided, scattered, or in parts), whole, complete, entire (= integer, totus):

    usurā, nec eā solidā, contentus est,

    Cic. Att. 6, 1, 3:

    militia semestri solidum stipendium accipere,

    Liv. 5, 4:

    solida taurorum viscera,

    Verg. A. 6, 253:

    ut solidos hauriant (serpentes) cervos taurosque,

    Plin. 8, 14, 14, § 36:

    quibus solida ungula,

    id. 10, 63, 83, § 173:

    motus terrae quasdam (civitates) solidas absorbuit,

    Just. 30, 4, 3:

    ut decies solidum exsorberet,

    i. e. at once, in one draught, Hor. S. 2, 3, 240: decem annos solidos errasse, Varr. ap. Non. 405, 21; cf.:

    partem solido demere de die,

    Hor. C. 1, 1, 20:

    annus,

    Liv. 1, 19:

    hora,

    Juv. 11, 205:

    parum solidum consulatum explere,

    incomplete, Liv. 4, 8 fin.:

    vos, quibus...solidae suo stant robore vires,

    Verg. A. 2, 639.—As substt.
    1.
    In gen.: sŏlĭdum, i, n., the whole sum:

    ita bona veneant, ut solidum suum cuique solvatur,

    Cic. Rab. Post. 17, 46; Hor. S. 2, 5, 65; Quint. 5, 10, 105; Tac. A. 6, 17; Dig. 45, 2, 2 sq.—
    2.
    In partic.: sŏlĭdus, i, m. (sc. nummus), in the time of the emperors a gold coin, at first called aureus, and worth about twenty-five denarii, afterwards reduced nearly one half in value, Dig. 9, 3, 5; 11, 4, 1; 21, 1, 42; Cod. Just. 10, 70, 5; App. M. 10, p. 242, 34; Lampr. Alex. Sev. 39; Vulg. 1 Par. 29, 7; id. 1 Esd. 2, 69; id. Ecclus. 29, 7.—
    II.
    Trop., sound, solid, substantial, genuine, true, real (in this sense a favorite word with Cic.; syn.: firmus, constans, stabilis;

    opp. inanis, levis, vanus, mobilis, etc.): solida et perpetua fides,

    Plaut. Merc. 2, 3, 44; so,

    fides,

    Tac. H. 2, 7:

    solida et robusta et assidua frequentia,

    Cic. Planc. 8, 21:

    solida atque robusta eloquentia,

    Quint. 10, 1, 2:

    solida ac virilis ingenii vis,

    id. 2, 5, 23:

    est enim gloria solida quaedam res et expressa, non adumbrata,

    Cic. Tusc. 3, 2, 3:

    judicia solida et expressa,

    id. Planc. 12, 29:

    justitiae effigies,

    id. Off. 3, 17, 69:

    quod appellant honestum, non tam solido quam splendido nomine,

    id. Fin. 1, 18, 61:

    suavitas austera et solida,

    id. de Or. 3, 26, 103:

    solida veraque laus,

    id. Sest. 43, 93; cf.:

    solida laus ac vera dignitas,

    id. Vatin. 3, 8:

    gloria (with vera),

    id. Phil. 5, 18, 50: nostra gloria, cum sit ex solido, Curt. 9, 2, 14:

    nulla utilitas (with puerilis delectatio),

    Cic. Fin. 1, 21, 72:

    salus,

    Plaut. Bacch. 2, 2, 10:

    gratia,

    id. Curc. 3, 35; Ov. M. 12, 576:

    beneficium,

    Ter. Eun. 5, 2, 32:

    gaudium,

    id. And. 4, 1, 24:

    libertas,

    Liv. 2, 2, 6; Tac. Or. 9:

    fides,

    id. H. 2, 79:

    mens,

    firm, determined, Hor. C. 3, 3, 4:

    solidum opus doctrinae,

    Val. Max. 4, 1, ext. 1:

    in solidiore aliquo scripti genere,

    Sen. Contr. 1, 8, 16:

    gravior solidiorque sententia,

    Gell. 11, 13, 8:

    virtus,

    Val. Max. 2, 8, 5; 5, 4, ext. 5:

    vinum,

    Pall. 11, 14 fin.— Neutr. absol.:

    quibus ex rebus nihil est, quod solidum tenere possis,

    Cic. Pis. 25, 60:

    multos in solido rursus Fortuna locavit,

    in safety, Verg. A. 11, 427; cf.:

    praesentia bona nondum tota in solido sunt,

    Sen. Ben. 3, 4, 2:

    nostra gloria, cum sit ex solido,

    Curt. 9, 2, 14:

    ut salus ejus locetur in solido,

    Amm. 17, 5, 11.—Hence, adv., in two forms.
    A.
    sŏlĭdum (very rare), soundly, thoroughly:

    dinoscere cautus Quid solidum crepet,

    Pers. 5, 25:

    Venus irata solidum,

    App. M. 5, p. 171, 24.—
    B.
    sŏlĭdē (not in Cic.).
    1.
    (Acc. to I.) Densely, closely, solidly:

    solide et crassis viminibus contexta cista,

    Col. 12, 56, 2:

    solide natus est,

    i. e. without a hollow place, without wind in one's inside, Petr. 47, 4.— Comp.:

    concreta aqua,

    Gell. 19, 5, 5.—
    2.
    (Acc. to II.) Surely, wholly, fully, truly:

    neque, natus necne is fuerit, id solide scio,

    Plaut. Trin. 4, 2, 8; 4, 2, 47; Ter And. 5, 5, 8; App. M. 3, p. 135, 41; Spart. Ael. Ver. 8.

    Lewis & Short latin dictionary > solidum

См. также в других словарях:

  • feel the draught — (figurative) To be unpleasantly conscious of difficult conditions, esp being short of money • • • Main Entry: ↑draught …   Useful english dictionary

  • The still sow sucks up all the draught. — См. Ласковый теленок двух маток сосет …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)

  • Draught — Draught, n. [The same as draft, the spelling with gh indicating an older pronunciation. See {Draft}, n., {Draw}.] 1. The act of drawing or pulling; as: (a) The act of moving loads by drawing, as by beasts of burden, and the like. [1913 Webster] A …   The Collaborative International Dictionary of English

  • draught — [drɑːft ǁ dræft] noun [countable] TRANSPORT a ship s draught is the distance from the bottom of the ship to the level of the water. This distance is the depth of water that a ship needs to float ˈladen ˌdraught TRANSPORT the draught when a ship… …   Financial and business terms

  • draught - draft — Draught and draft are both pronounced . ◊ used as nouns In British English, a draught is a current of air coming into a room or vehicle. The draught from the window stirred the papers on her desk. They used to open the windows and doors to create …   Useful english dictionary

  • The Singing, Springing Lark — or The Singing, Soaring Lark is a German fairy tale collected by the Brothers Grimm, appearing as tale no. 88. [Jacob and Wilheim Grimm, [http://www.surlalunefairytales.com/authors/grimms/88singinglark.html The Singing, Springing Lark ] ,… …   Wikipedia

  • The Feather of Finist the Falcon — or Finist the Falcon is a Russian fairy tale collected by Alexander Afanasyev in Narodnye russkie skazki .It is Aarne Thompson type 432, the prince as bird.ynopsisA merchant asked his three daughters what they want him to bring them from the fair …   Wikipedia

  • The Rule of Faith —     The Rule of Faith     † Catholic Encyclopedia ► The Rule of Faith     The word rule (Lat. regula, Gr. kanon) means a standard by which something can be tested, and the rule of faith means something extrinsic to our faith, and serving as its… …   Catholic encyclopedia

  • draught — 01. She finished the beer in one long [draught]. 02. There is nothing as delicious as a glass of [draught] Guinness beer. 03. During hot weather, bees will fan their wings at the entrance to their hive in order to produce a cool [draught]. 04.… …   Grammatical examples in English

  • draught — {{Roman}}I.{{/Roman}} (BrE) (AmE draft) noun ADJECTIVE ▪ cold, icy ▪ A cold draught of air blew in from the open window. VERB + DRAUGHT/DRAFT ▪ create …   Collocations dictionary

  • draught — /draft / (say drahft) noun 1. a current of air, especially in a room, chimney, stove, or any enclosed space. 2. a device for regulating the flow of air in a stove, fireplace, etc. 3. Nautical the fullness of a sail created by the sail maker. 4.… …  

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»